امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعال

بررسی سازه های در حال اجرا در ایران

دهها سال است که بحث و اختلاف سلیقه در بین ساختمان سازان و مهندسین سازه در انتخاب و برتری سازه های فولادی و بتنی نسبت به یکدیگر باعث گردیده که این سئوال و ابهام همواره ذهن متخصصین و حتی مردم عادی رابه خود جلب نماید و بهمین دلیل کارفرمایان و سازندگان بعضاً تا آخرین لحظات قبل از طراحی سازه خود در انتخاب نوع سازه با تردید مواجه شوند .

شاید استمرار این ابهام به این دلیل باشد که اصولاً انتخاب نوع سازه تابعی است از مسائل اقتصادی ، اقلیمی ، فنی ، اجرایی و دلایل دیگر و به عبارتی هیچکدام از این نوع سازه ها برتری مطلقی نسبت به یکدیگر نداشته بلکه در هر شرایطی هر کدام به یک برتری نسبی بر دیگری دست می یابند لذا هدف اصلی ما در حقیقت آگاهی سازندگان با عوامل موثر بر انتخاب بهترین نوع سازه در شرایط مختلف و معرفی جدیدترین و بهترین تکنولوژی سازه ای یوبوت (سقف های مجوف دوپوش که به صورت دال دو طرفه عمل می کنند و صلبیت بیشتری نیز دارند) می باشد. اطمینان داریم انبوه سازان و کارفرمایان صنعت ساختمان با مطالعه این مقاله که نتیجه مطالعات علمی و تجربیات چندین ساله در این زمینه است بتوانند با اطمینان بیشتر ،مناسب ترین سازه را با اگاهی از شرایط اقتصادی و فنی و محیطی انتخاب نمایند .

در ابتدا یک تقسیم بندی کلی از سازه های متداول در کشور نموده و سپس به تجزیه و تحلیل خصوصیات و نقاط ضعف و قوت این سازه ها می پردازیم :

الف) سازه های فلزی
ب)  سازه های بتنی

الف) سازه های فلزی
قبل از پرداختن به شرایط اجرایی و اقتصادی و نقاط ضعف و قوت این نوع سازه ها ، به روشهای مختلف طراحی این نوع سازه ها می پردازیم .
1- روش الاستیک : تا سال 1950این نوع سازه ها براساس روش ASD یا تنش مجاز طراحی می شدند و به عبارت دیگر طراحی اعضاء فلزی این نوع سازه بگونه ای صورت می گرفت که اعضاء براثر بارهای وارده از حد الاستیک خود خارج نشوند و استفاده از این روش تاکنون نیز در اکثر کشورهای جهان از جمله ایران ادامه داشته و آئین نامه های داخلی کشور ایران و فصل دهم مقررات ملی ساختمان نیز براساس این روش تدوین گردیده است .
ضریب اطمینان بارهای وارده و مقاومت در این روش طراحی به شکل زیر است :

= ضریب مقاومت = ضریب بار
برای مثال ضریب اطمینان مقاومت کششی فولاد 0.6 یعنی fb=0.6fy می باشد .

2- روش پلاستیک یا خمیری
از سال 1980 با افزایش کیفیت مصالح و ارتقاء سطح کیفی اجرا ، روش پلاستیک یا مقاومت نهایی LRFD بعنوان یک روش علمی ترو اقتصادی تر در بعضی از کشورها جایگزین روش ASD یا الاستیک گردید .
در این روش به اعضاء سازه ها اجازه داده می شود براثر بار وارده ناشی از بارگذاری از حد الاستیک خود خارج و به حد پلاستیک یا خمیری خود برسند و همین موضوع باعث افزایش مقاومت اعضاء و کاهش هزینه ساخت و اقتصادی تر شدن سازه می گردد .
ضریب اطمینان بارهای وارده در بارگذاری این نوع سازه های و ضریب اطمینان مقاومت به شکل زیر می باشد :

= ضریب مقاومت = ضریب بار

همانگونه که می بینیم ضرایب تنها در بار اعمال می شوند .

این روش بدلیل نیاز به رعایت استانداردهای مصالح و افزایش کیفیت اجرا در بیشتر کشورها از جمله ایران مورد استفاده قرار نگرفته است و اجرای این روش طراحی می بایست متناسب با افزایش کیفیت مصالح و ارتقاء کیفی اجرایی سازه های فلزی در کشورهای مختلف صورت گیرد .
حال پس از یک بررسی اجمالی از روشهای طراحی این نوع سازه به بررسی نقاط ضعف و قوت سازه های فلزی از نظر اقتصادی می پردازیم :

مزایا :
1- سازه های فلزی بعلت امکان مونتاژ اسکلت قبل از نصب و لزوم اجرای همزمان و بدون وقفه اسکلت ، در مقایسه با سایر سازه ها از سرعت عمل بالاتری برخوردار می باشد .

2- بدلیل همگن بودن تیروستون و بادبند بعنوان اعضاء اصلی، اسکلت این نوع سازه ها دارای یکپارچگی مناسبت تری نسبت به سایر سازه های میباشد و بهمین دلیلی نیز نتیجه محاسبات سازه ای فاصله نزدیکتری به مقاومت واقعی این نوع سازه ها دارد .

3- بدلیل نوع اتصال اعضاء تیر و ستون ، امکان توسعه طبقات در این نوع سازه های به شکل مناسبتر و قابل قبول تری وجود دارد .

معایب :
1- تجربه و مطالعات بعمل آمده بر روی زلزله های دهه های اخیر در نقاط مختلف دنیا این نتیجه را در برداشته است که علی رغم اینکه از نظر طراحی و محاسبات ، سازه های فلزی مطلوبتر و مقاوم تر از سازه های دیگر بنظر می رسند و لیکن در عمل بیشتر  تخریب های ناشی از زلزله متوجه این نوع سازه ها بوده است و براساس این تحقیقات دلیل اصلی ضعف این نوع سازه ها در مقابل زلزله عدم اجرای صحیح اتصالات بوده است چرا که اجرای جوش در تمام اتصالات براساس محاسبات مربوط و رعایت آئین نامه اجرای جوش شامل انتخاب نوع باری ، آمپر مناسب ، شرایط آب و هوا و تخصص کافی جوشکاران ، مخصوصاً در مناطق محروم و کشورهای در حال توسعه تقریباً غیر ممکن بنظر می رسد و بر همین اساس اتصالات جوش را در سازه های فلزی باید بعنوان ضعف اصلی این نوع سازه ها به حساب آورد و راهکار برطرف نمودن این نقطه ضعف اساسی ، استقاده از پیچ و مهره در اتصالات این نوع سازه ها می باشد .

2- با توجه به اینکه تیرو ستون و باد بند این نوع سازه ها فلزی بوده و لیکن دیافراگم سقف بصورت بتنی دال یک طرفه یا دو طرفه اجرا می گردد این موضوع باعث ایجاد یک نوع ناهمگنی میان تیر و سقف گردیده که اتصال صحیح و کامل آنها را با مشکل مواجه می نماید و جهت رفع این نقص می بایست تمام نکات فنی و آئین نامه ای محل اتصال تیر و سقف رعایت گردد .

3- بدلیل تأثیر شرایط آب و هوایی بر کیفیت جوش و افزایش سرعت زنگ زدگی اسکلت و لزوم اجرای اتصالات در شرایط مناسب آب و هوایی ، معمولاً اجرای اسکلت این نوع  سازه ها با یک محدودیت آب و هوایی مواجه می گردد .

4- بدلیل تغییر شکل اسکلت فلزی در حرارت بالا ، در زمان آتش سوزی این نوع سازه ها با یک تغییر شکل و تخریب ناشی از آن مواجه خواهند شد .

5- بدلیل زنگ زدگی و پوسیدگی ناشی از اکسید شدن ، این نوع سازه ها در دراز مدت دچار پوسیدگی عمیق و کاهش سطح مقطع شده وبا کاهش مقاومت این نوع سازه ها نسبت به بارهای وارده مواجه خواهند شد .

نتیجه بررسی فنی و اقتصادی سازه های فلزی :
با بررسی مباحث مربوط به نحوه طراحی و خصوصیات اسکلت های فلزی می توان به این نتیجه رسید که در صورتی که اتصالات این نوع سازه کاملاً مطابق آئین نامه و اصول فنی و یا با استفاده از پیچ و مهره اجرا شود و بعلاوه از پوشش های مناسب ضد رنگ و خوردگی استفاده شود و ضوابط فنی اتصال دیافراگم سقف با تیرهای باربر بخوبی رعایت شود این نوع سازه ها نسبت به سایر سازه ها از یک مزیت نسبی مقاومت سازه ای برخوردار خواهند بود و لیکن این در صورتی است که از نظر اقتصادی نیز کاملاً بررسی شوند چرا که قبل از تصمیم گیری در مورد انتخاب نوع سازه باید قیمت تمام شده پروفیل فولادی مورد نیاز جهت اجرای سازه فلزی را بررسی نمود .

ب ) سازه های بتنی :
سازه های بتنی طی چند سال گذشته به دلایلی که بعداً به آن اشاره خواهد شد با یک اقبال عمومی مواجه گردیده و بیشتر سازندگان این سازه را به سازه های فلزی ترجیح می دهند که از دلایل این امر می توان به نوسان در قیمت پروفیل های فولادی ، هزینه کرد یکنواخت در اجرای سازه های بتنی ، فراوانی مصالح سیمان و سنگی ، مقاومت در مقابل شرایط آب و هوایی در صورت تأخیر در اجرا اشاره نمود .

طراحی این سازه ها در کشور به روش های حدی نهایی بوده که در این روش ضرایب تقلیل بار بترتیب به مقاومت بتن و قولاد اعمال می گردد و ضرایب افزایش بار نیز براساس ترکیب بار منظور می گردد .

حال با این مقدمه به بررسی مزایا و معایب این نوع سازه ها می پردازیم :
1- مزایا : بدلیل امکان شکل پذیری آرماتور و بتن تازه و قالب ، اعضاء این سازه ها را می توان در مقاطع مختلف اجرا نمود .
2- این سازه ها در مقابل آتش سوزی از خود مقاومت نشان می دهند .
3- این سازه ها در مقابل شرایط مختلف آب و هوایی مقاوم بوده ودر صورت اجرای صحیح پوشش بتن ، رطوبت هیچ آسیبی به آن وارد نخواهد کرد .
4- این سازه ها نسبت به سازه های فلزی از یک صلبیت بیشتری برخوردار هستند .
5- مصالح سنگی و سیمان معمولاً آسان تر از سایر مصالح در دسترس می باشد .
6- عمر این سازه ها بدلیل مقاومت در مقابل شرایط آب و هوا ، معمولاً بیشتراز سایر سازه بوده است .
7- اتصال تیر و دیافراگم سقف بدلیل همگن بودن مناسب تر از سایر سازه ها می باشد .

معایب :
1- اجرای آرماتور بندی و قالب بندی در این سازه ها نیاز به تخصص و صرف زمان بیشتری نسبت به سایر سازه ها دارد .

2- بدلیل افزایش مقطع اعضاء این سازه ها ، وزن آن بیشتر از سازه های فلزی می باشد .

3- بدلیل نیاز به آزمایش مستمر بتن ، در محل اجرای این سازه ها باید آزمایشگاه های مکانیک خاک در دسترس باشد .

در انتهای این بحث قصد داریم با استفاده از مطالب ذکر شده که براساس تجربیات علمی و عملی تهیه گردیده با اشاره به این که بیشتر مناطق کشور بدلیل شرایط آب و هوایی و زلزله خیزی نیاز به انتخاب سازه های مقاوم در برابر زلزله و کاهش مصرف انرژی دارند به یک نتیجه علمی و منطقی جهت انتخاب نوع سازه مناسب در طرح های ساختمان سازی کشور بپردازیم .

همانگونه که گفته شد از نظر مقاومت در برابر زلزله سازه های بتنی ( علی الخصوص استفاده از سقف های مجوف یوبوت ) بدون محدودیت ارتفاع و روش های Lsf و Icf با محدودیت ارتفاع بیشترین مقاومت در برابر زلزله را از خود نشان می دهند.

همچنین از نظر اقتصادی نیز سازه های بتنی با سقف یوبوت ارزان تر از سایر سازه ها می باشند وازجهت صرفه جویی در انرژی نیز روش های Icf و 3D پانل و بلوک های بتن سبک گازی، Q Panel و لیکا ، بهترین عایق صوتی و حرارتی به حساب می آید .

حال در یک جمع بندی می توان سازه های بتنی را بهترین نوع سازه با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی ، فنی و انرژی در کشور به حساب آورد .

در انتها امید آن داریم توانسته باشیم در راستای حرکت صحیح صنعت ساختمان در کشور ایران گامی موثر برداریم.

امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعال

بتن شفاف (Litracon)

مقدمه:

درسالهای اخیر فیبرنوری به طور موفقیت آمیزی در سازه ها به کاربرده شده اند این اعضا به خاطر اندازه کوچک آنها قادر به استفاده وسیع درالمان های سازه ای هستند این تکنولوژی امروزه به عنوان ماده ساخت و ساز جدید مورد بررسی قرارگرفته است که به وسیله فیبرهای نوری پلاستیکی که داخل سیمان و ملات قرار داده می شود تجهیز شده اند و از توانایی هدایت نور فیبرهای نوری پلاستیکی بهره مند هستنداین سازه تشکیل شده از بتن این اجازه را به شما می دهد تا نور از آن عبور کند. حدود۴% الی ۵ ٪ بتن از فیبرهای نوری تشکیل یافته است. توزیع یکنواخت الیاف در سراسر سطح بتن اجازه می دهد تا یک طرح کلی در طرف دیگر بتن به وضوح قابل مشاهده باشد. نکته بسیار حائز اهمیت این است. این بتن با بهره‌گیری از فناوری نانو ساخته شده است.

کاربرد هنری و نظامی. در کاربرد هنری، از این بتن‌های شفاف در سقف یا دیوار ساختمان‌ها استفاده می‌شود که در این صورت در تمام طول روز، روشنایی خورشید به داخل ساختمان وارد می‌شود. علاوه بر این، استفاده از این بتن در پارکینگ‌ها کاربرد دارد که موجب می‌شود رانندگان همدیگر را ببینند و تصادف نکنند. بتن شفاف در کاربرد نظامی، جزو پدافند غیرعامل به شمار می‌رود. به طور مثال می‌توان از این بتن برای ساخت زاغه مهمات استفاده کرد، زیرا هم نیازی به سیستم روشنایی ندارد و هم بار خیلی زیادی را می‌تواند تحمل کند.

تعریف:

ﺑﺘﻦ ﺷﻔﺎف ﯾﮏ ﻣﺎدﻩ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ از ﺗﺮﮐﻴﺐ ﺁب، ﺳـﻴﻤﺎن، ﺳـﻨﮕﺪاﻧﻪ ، ﻣﺎﺳـﻪ و ﺷـﻦ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻨﮓ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺘﻦ ﺷﻔﺎف ﺑﺎ ﭘﺮوژﻩ هﺎﯼ ﺑﺰرگ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ، ﺳﺎﺧﺖ ﭘﻞ هـﺎ ، ﮐﺎرﺧﺎﻧﻪ هﺎﯼ ﺑﺰرگ و… ﭘﻴﻮﻧﺪ بسیار خوبیﺧﻮردﻩ اﺳﺖ. بتن شفاف اﻧﺘﻘﺎل دهﻨﺪﻩ ﻧﻮر ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﺠﺎرﯼ  Litracon ﻣﺤﺼﻮل ﻧﺴﺒﺘﺎ ﺟﺪﯾﺪﯼ اﺳﺖ که در سال ۲۰۰۱ توسط یک معمار مجار به نام «آرون لاسونسزی» اختراع شد و به ثبت رسید. این معمار زمانیکه در سن ۲۷ سالگی در کالج سلطنتی هنر های زیبای استکهلم مشغول به تحصیل بود این ایده را بیان کرد و در سال ۲۰۰۴ شرکت خود را با نام لایتراکان تاسیس کرد و با توجه به نیاز و تمایل جامعه امروز به استفاده از مصالح جدید ساختمانی، از سال ۲۰۰۶ با شرکت های بزرگ صنعتی به توافق رسیده و تولید انبوه آن به زودی آغاز خواهد شد.این بتن به این دلیل شفاف نام گرفته که اگر دیواری از این بتن ساخته شود، نور از آن عبور می‌کند و داخل می‌شود.بتن شفاف ﺑـﺎ ﺗﺮﮐﻴـﺐ ٩۶% ﺑـﺘﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ و ۴% الی ۵% ﻓﻴﺒﺮهﺎﯼ ﻧﻮرﯼ ﻣﺤﺼﻮﻟﯽ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد را ﺑﺮاﯼ هزاره ﺟﺪﯾﺪ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﺁوردﻩ اﺳﺖ.

هزاران رﺷﺘﻪ ﺷﻴﺸﻪ اﯼ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻮازﯼ در هر ﺟﺎﯾﯽ ﻣﻴﺎن دو ﺳـﻄﺢ اﺻـﻠﯽ همه ﺑﻠﻮﮎ ها و بتن شفاف ﭘﺨﺶ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﻧﺴﺒﺖ رﺷﺘﻪ ها ﮐﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و در ﺣﺪود ۴% ﺣﺠـﻢ ﮐﻠـﯽ بتن شفاف ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ . ﺑـﻪ اﯾﻦ دﻟﻴﻞ ﮐﻪ اﯾﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺟﺰاء ﺳﺎزﻩ اﯼ در بتن شفاف اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ. ﺳﻄﺢ ﺑﻠـﻮﮎ هـﺎﯼ ﺑـﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧـﺪ ﻩ ﻣﺜﻞ بتن شفاف همگن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ و رﺷﺘﻪ هﺎﯼ ﺷﻴﺸﻪ اﯼ ﻧﻮر را در دو ﺳﻤﺖ از بتن شفاف هدایت ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

litracon2

مزایا و مشخصات فنی:

۱-دانسیته ۲۴۰۰-۲۱۰۰ کیلو گرم بر متر مکعب

۲- مقاومت فشاری ۵۰ نیوتن بر میلیمتر مربع

۳-مقاومت کششی ۷ نیوتن بر میلیمتر مربع

۴-در سه رنگ خاکستری، سیاه و یا سفید و با ابعاد استاندارد ۳۰۰*۶۰۰ میلیمتر و با ضخامت ۵۰۰-۲۵ میلیمتر تولید می گردد.

۵-ازنظر تئوری فیبرهای به کار رفته در لایتراکان قادر به انتقال نور در بتنی به ضخامت ۲۰ متر می باشد.

۶-استفاده از فیبر نوری در اجزای باربر سازه ای بدون تاثیر منفی در مقاومت بالای فشاری و کششی آن می تواند اثری خوب با ایجاد فضاهایی روشن و جذاب داشته باشد.

۷-فیبر های شیشه ای هیچ تاثیر منفی روی مقاومت بتن ندارند.

۸-بلوکها می توانند در اندازه ها ی متنوع و با عایق حرارتی خاص نصب شده روی آنها تولید شوند.

۹- این بتن با ترکیبی منحصر به فرد تقریبا نشکن و شفاف است.

۱۰-  این بتن قابلیت بارگذاری ۷۵ مگاپاسکال نیرو را روی خود نگه دارد .

۱۱- این بتن آن است که آب گریز و از همه مهم‌تر دوستدار محیط‌زیست است.

۱۲- قرار است ویژگی دیگری به این بتن شفاف اضافه شود که قابلیت ضد انفجار است.

۱۳- ﻣﻨﺠـﺮ ﺑـﻪ ﮐـﺎهش زﯾﺎد در ﻣﻘﺪار اﻟﮑﺘﺮﯾﺴﻴﺘﻪ اﺳـﺘﻔﺎدﻩ ﺷـﺪﻩ ﺑـﺮاﯼ ﻧـﻮر ﺳـﺎﺧﺘﻤﺎن هـﺎ ﺷـﻮد ، وﻗﺘـﯽ در روز از ﻧـﻮر ﻃﺒﻴﻌـﯽ اﺳﺘﻔﺎدﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

ترکیبات بتن شفاف:

۱- ﺑﺘﻦ: ٩٨%

۲- ﻓﻴﺒﺮ ﻧﻮرﯼ: ۴%

موارد کاربرد:

دیوار:

به عنوان متداول ترین حالت ممکن این بلوک می تواند در ساختن دیوارها مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب هر دو سمت و همچنین ضخامت این متریال جدید قابل مشاهده خواهد بود. بنابر این سنگینی و استحکام بتن به عنوان ماده اصلی «لایتراکان» محسوس تر می شود و در عین حال کنتراست بین نور و ماده شدیدتر می شود. این متریال می تواند برای دیوارهای داخلی و خارجی مورد استفاده قرار گیرد و استحکام سطح در این مورد بسیار مهم است. اگر نور خورشید به ساختار این دیوار می تابد قرار گیری غربی یا شرقی توصیه می شود تا اشعه آفتاب در حال طلوع یا غروب با زاویه کم به فیبر های نوری برسد و شدت عبور نور بیشتر شود. بخاطر استحکام زیاد این ماده می توان از آن برای ساختن دیوار های باربر هم استفاده کرد. در صورت نیاز، مسلح کردن این متریال نیز ممکن است، همچنین انواع دارای عایق حرارتی آن نیز در دست تولید است.

پوشش کف:

یکی از جذاب ترین کاربرد ها، استفاده از «لایتراکان» در پوشش کف ها و درخشش آن از پایین است. در طول روز این یک کف پوش از جنس بتن معمولی به نظر می رسد و در هنگام غروب آفتاب بلوک های کف در رنگهای منعکس شده از نور غروب شروع به درخشش می کنند.

طراحی داخلی:

همچنین از این نوع بتن عبور دهنده نور می توان برای روکش دیوار ها در طراحی داخلی استفاده کرد به صورتی که از پشت نور پردازی شده باشند و می توان از نور های رنگی متنوع برای ایجاد حس فضایی مورد نظر استفاده کرد.

litracon_romeonet_ro

کاربرد در هنر:

بتن ترانسپارانت برای مدتها به عنوان یک آرزو برای معماران و طراحان مطرح بود و با تولید لایتراکان این آرزو به تحقق پیوست. کنتراست موجود در پشت متریال تجربه شگفت آوری را برای مدت طولانی در ذهن بیننده ایجاد می کند. در واقع با نوعی برخورد سورئالیستی محتوای درون در ارتباط با محیط پیرامون قرار می گیرد و به این ترتیب بسیاری از هنرمندان تمایل به استفاده از این متریال در کارهای خود دارند. به طور کلی با پیشرفت های تکنولوژیکی و ارائه خلاقیت طراحان و مجسمه سازان با ابزار های مختلف، پتانسیل و قابلیت بتن توسط هنرمندان گوناگون در تمام جهان مورد استفاده قرار گرفته است.

۲۱-۵۸۱x330

بلوک ها:

مسلح کردن بلوک بتنی عبور دهنده نور:

در صورت نیاز به مسلح کردن این بتن شیار هایی در داخل آن تعبیه می شوند. در حین ساختن دیوارها میلگرد ها بصورت عمودی یا افقی در این شیار ها قرار می گیرند و فیبر های اپتیکی بخاطر خاصیت انعطاف پذیری خود در اطراف میلگردها جمع می شوند و به این ترتیب میلگرد ها دیده نمی شوند. از این روش بصورت موفقیت آمیزی در چند پروژه و طراحی نمایشگاه استفاده شده است.

۱۳۳۵۲۵۹۳۳۹-۹۶۴-۰۱-۰۳-sc-v2com

رنگها و بافت ها:

با توجه به رنگ خاکستری متداول بتن معمولی، لایتراکان دارای رنگهای متنوعی است و بافت سطوح بیرونی آن نیز می تواند متنوع باشد، به گونه ای که بلوکهای متنوع در کنار هم قرار گیرند و یک ساختار واحد را به وجود آورند.

توزیع فیبرها:

اندازه و ترتیب فیبر ها در هر بلوکی می تواند متفاوت باشد و این ترتیب قرار گیری می تواند کاملا منظم یا کاملا ارگانیک مانند مقطع چوب باشد.

اندازه بلوکها:

ضخامت mm 500~25

عرض حداکثر mm 600

ارتفاع حد اکثر mm 300

 

 

امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعال

چکیده

امروزه افزایش روزافزون جمعیت در دنیا و نیاز مبرم به تأمین احتیاجات اولیه انسان از جمله نیاز به مسکن، وجود فعالیت های عمرانی را در هر جامعه امر اجتناب ناپذیری کرده است. حجم زیاد دورریزهای ساختمانی ناشی از فعالیت های عمرانی (ساخت و ساز، تعمیر، تخریب و نوسازی)موجب بروز مشکلات زیادی از جمله مشکلات زیست محیطی شده است. با توجه به محدودیت منابع طبیعی و حفظ محیط زیست، بهینه ترین راهکار استفاده مجدد از دورریزهاست. مدیریت مصالح قابل بازیافت دورریز ساختمانی از مهم ترین راهکارهای اقتصادی درکشورهاست؛ زیرا ضمن کاهش میزان ضایعات بر استفاده مجدد و بازیافت آن تأکید دارد. این پژوهش با هدف مدیریت مصالح قابل بازیافت دورریز ساختمانی به تدوین مبانی نظری مدیریت دورریزهای ساختمانی و بررسی تجربیات جهانی در این زمینه می پردازد.

مقدمه

تولید مواد زاید جامد محصول فعالیت های مختلف انسان است که امروزه با تغییر شیوه زندگی و توسعه همه جانبه نسبت به گذشته، تغییرات زیادی داشته است. از جمله مواد زائد جامد، دورریزهای ساختمان است که روز به روز بر حجم آن افزوده می شود. با پیشرفت علوم و تکنولوژی، تولید و مدیریت دورریزها نیز تحت بررسی های فراوان علمی و پژوهشی قرار گرفته است.

یکی از بهینه ترین برنامه ها در مدیریت دورریزهای ساختمانی، بازیافت آن هاست؛ و به لحاظ صرفه جویی های اقتصادی و فواید محیط زیست مورد توجه قرار گرفته است.

مدیریت دورریزهای ساختمانی

به کارگیری دانش، فنون، ابزار و شیوه هایی در فعالیت های مختلف پروژه به منظور تحلیل، تصمیم گیری، برنامه ریزی، اختصاص منابع و کنترل مواد تولیدی ناخواسته (دورریز)می باشد.

اهداف مدیریت دورریزهای ساختمانی

تنظیم مجدد فعالیت های ساخت وساز با هدف نیل به :

  • –  توسعه زیست محیطی (مصرف هوشمندانه منابع طبیعی، بهره وری در مصرف انرژی، محدود کردن آلاینده های زیست محیطی)
  • –  توسعه اقتصادی (بهره وری بالا، هزینه های کم و سود بالاتر واسطه استفاده از دورریزها)
  • –  توسعه اجتماعی (افزایش سطح اشتغال، بهبود سلامت جامعه)
  • –  افزایش بهره وری فرآیند ساخت

وضعیت دورریزهای ساختمانی در جهان

امروزه دیدگاه های زیست محیطی دورریزهای ساختمانی در تمام دنیا مورد توجه بسیار قرار گرفته است؛ به این معنی که بخش ساختمان نیز باید همگام با سایر بخش ها بازیافت و استفاده مجدد از مصالح دورریز را مدنظر قرار دهد زیرا بازیافت دورریزهای ساختمانی می تواند احتیاج به انرژی و منابع طبیعی و نیز مقدار زمین مورد نیاز برای استخراج منابع و دفع بهداشتی را  کاهش می دهد.

انجمن تخریب اروپا تخمین می زند هر ساله ۲۲۲میلیون تن زباله در اروپا تولید می شود که حدود ۳۲% از این مقدار در حال حاضر بازیافت می شود. آژانس حفاظت محیط زیست در آمریکا نیز مقدار ضایعات تولیدی ناشی از عملیات ساخت و تخریب را ( معادل ½ کیلو گرم به ازای نفر- روز در سال) ۱۹۹۶میلادی تخمین زده است.

وضعیت دورریزهای ساختمانی در ایران

میزان تغییرات افزایش جمعیت در یک بازه زمانی ۱۰ساله بین سال های ۱۳۷۵تا سال ۱۳۸۵در چهار کلان شهر تهران، اصفهان، تبریز و مشهد را نشان می دهد که با توجه به این افزایش جمعیت نیاز به مسکن نیز افزایش می یابد که باعث حذف خانه های با مساحت بالا و در برگیرنده نفرات کم و جایگزین شدن آپارتمان های نوساز با اشغال مساحت کمتر و همچنین گنجایش نفرات بیشتر می شود که محصول این تغییرات و فعالیت های عمرانی چیزی جز افزایش میزان دورریزهای ساختمانی نیست .

تولید دورریزهای ساخت و تخریب در ایران به خصوص در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، بسیار بالاتر از دیگر کشورهاست.

به عنوان مثال در ایران میزان مصرف فولاد در سال ۲۰۰۵تا ۲۰۰۹در بخش ساخت و ساز چیزی حدود  ۱۴۵۸۴۵۶۹ تن تخمین زده شده است که نرخ رشد آن در سال ۲۰۰۵تا ۲۰۰۹حدود۲۱/ ۷درصد می باشد. همچنین میزان مصرف سیمان در همان دوره معادل ۸۲۴۸۸۲۹ تن اعلام شده که نرخ رشدی معادل  ۱۴/۸ درصد داشته است.

در ایران منابع طبیعی برای پاسخگویی به تقاضای مصالح ساختمانی در حد متوسط است. این واقعیت باعث کاهش انگیزه به دست آوردن این مواد از طریق بازیافت است. به عنوان مثال مناطق زیادی در ایران تحت پوشش خاک آبرفتی است که منبع اصلی برای شن و ماسه است و این موضوع سبب کاهش تمایل به بازیافت دورریزهای بتنی است. اطلاعات مربوط به دورریزهای ساخت و ساز و تخریب با توجه به اهمیت این بحران هنوز هم بسیار کم است.

میزان تولید نخاله ساختمانی در شهرهای بزرگ ایران

دلایل و اهمیت مدیریت دورریزهای ساختمانی

با توجه به محدودیت منابع طبیعی و حفظ سرمایه های ملی برای نسل های آینده و همچنین حفظ محیط زیست، مدیریت دورریزهای ساختمانی اهمیت و ضرورت دارد زیرا با داشتن مدیریت صحیح و برنامه کارآمد و کاهش حجم دورریزهای ساختمانی نه تنها از هدر رفتن منابع طبیعی و سرمایه های ملی جلوگیری می شود بلکه هزینه های اضافی و جانبی نیز کمتر شده و به لحاظ اقتصادی سودمند است.

متأسفانه در رابطه با مدیریت دورریزهای ساختمانی در ایران، به علت نبود قوانین و مقررات و دستورالعمل های ملی و منطقه ای مشکل مواد زائد جامد به صورت یک معضل درآمده است.

مزایای مدیریت پسماند:

از طریق مدیریت پسماند در بسیاری از کشورها علاوه بر صرفه جویی در مصرف منابع معدنی در منابع انرژی از جمله نفت و گاز نیز صرفه جویی شده است .

با نگاهی سطحی به فرایند استخراج یک ماده از معدن متوجه می شویم که هزینه زیادی صرف نیروی کار در معدن ، ماشین آلات ، حمل و نقل و … می گردد که با مدیریت پسماند می توان تا میزان زیادی از این هزینه ها را کاهش داد به عنوان مثال در صورت استفاده مجدد صحیح از نخاله های ساختمانی ناشی از تخریب ساختمان ها میتوان میزان استخراج از معدن را کاهش داد .

بطور متوسط روزانه نزدیک به ۸۵۶ تن پسماند جمع آوری می شود ، در این میان افزون بر ۱۰۰۰ کامیون به میزان ۶۰۸ تن نخاله ساختمانی از مردم تحویل گرفته می شود . بازیافت نخاله و ضایعات یکی از بحث های اساسی است که باید با جدیت به آن توجه شود .

منابع اصلی تولید نخاله های ساختمانی عبارتند از:

خاکبرداری ، تخریب و نوسازی ، تعمیرات ، حفاری ، نخاله های مربوط به فعالیت های صنعتی .

عوامل بسیاری بر روند تولید نخاله های ساختمانی مربوط به ساخت بنای مسکونی تاثیر گذارند از جمله وضعیت اقتصادی مردم ، فصول مختلف سال ، مناطق مختلف شهری ، افزایش جمعیت ، رشد و توسعه شهر و …. در بعضی مناطق شهر به علت وضعیت مناسب اقتصادی مردم ساخت و ساز رونق بیشتری دارد و در بعضی فصول به دلیل وضعیت مناسبتر آب و هوایی ساخت و ساز بیشتری انجام شود که برروند تولید نخاله های ساختمانی تأثیر می گذارند . نخاله های حاصل از حفاری و تخریب و خاکبرداری نیز دستخوش نوساناتی است ، بعضی پروژه ها ی حفاری مربوط به احداث خطوط جمع آوری فاضلاب شهری ، آب و یا گاز مقطعی است که بر اساس زمان شروع و پایان پروژه ها قابل برنامه ریزی برای جمع آوری نخاله هاست .

بررسی آمارموجود:

آمارها بیانگر آن است که ۳۰ تا ۴۰ درصد گاز های گل خانه ای و ۴۰ تا ۵۰ درصد پسمانده های تولید شده در زمین محصول صنعت ساختمان است . به نظر برخی از کارشناسان شهری با تصویب طرح جامع و ابلاغ آن پیش بینی می شود که میل به تخریب و نو سازی در شهرها افزایش یابد و در نتیجه شاهد تولید نخاله های ساختمانی زیاد بویژه در پایتخت باشیم . آنان می گویند چنانچه طرحی برای ساماندهی و بازیافت نخاله های ساختمانی نداشته نباشیم در آینده ای نه چندان دور تولید نخاله های ساختمانی نیز همچون زباله های خانگی بحران ساز می شوند.

مهمترین منابع آلودگی درضایعات ساختمانی:

منابع های مهم آلودگی های سمی وشیمیایی موجوددر ضایعات ونخاله های ساختمانی که درحجم بالا منجربه آلودگی های زیست محیطی در شهرها ومحل های دفن می گردند، به شرح زیردرجدول(۱) ارائه شده است:

سلسله مراتب مدیریت دورریزهای ساختمانی

سلسله مراتب مدیریت دورریزهای ساختمانی را می توان به صورت شکل (۱)دسته بندی کرد:

کنترل تولید و استفاده بهینه از مصالح

ساختمان سازی صنعتی یکی از شیوه های مؤثر در کاهش حجم دورریزهاست. در ساختمان سازی صنعتی، هنگام طراحی و در مرحله حمل و نقل باید به موارد زیر عمل کرد تا مصالح به بهترین صورت ممکن استفاده گردد:

مرحله طراحی

  • طراحی مطابق مقررات ملی ساختمان به منظور افزایش ایمنی و دوام، آسایش و صرفه اقتصادی
  • استفاده از مصالح با کیفیت
  • استفاده از مصالح قابل بازیافت و دارای کاربردهای مکرر برای جلوگیری از دپو کردن مصالح
  • سفارش مصالح بر مبنای تحویل در زمان نیاز و تحویل در محل
  • انتخاب مصالح و فرآورده های ساختمانی متناسب با طراحی و شرایط اقلیمی مکان پروژه 

مرحله حمل و نقل

  • حمل و نقل صحیح با استفاده از وسایل حمل و نقل مناسب و رعایت شرایط لازم متناسب با نوع مصالح (هنگام حمل و نقل مصالح باید تمهیدات لازم به عمل آید به عنوان نمونه، هنگام حمل شن و ماسه روی آن پوشانده شود و یا در مخزن مناسبی قرار گیرد که با این روش از اتلاف آن جلوگیری می شود و یا برای حمل بلوک های سفالی از پالت استفاده شود تا میزان شکستن آن ها کم شود).
  • استفاده از دیوارهای پیش ساخته جداکننده
  • ایجاد واحد بازرسی به منظور رهگیری دورریزها
  • به حداقل رساندن عملیات کارگاهی
  • دقت در نگهداری و فراهم کردن شرایط مناسب برای انبار کردن مصالح

استفاده مجدد وبازیافت

با توجه به لزوم تغییر الگو در صنعت ساختمان در راستای استفاده مجدد و بازیافت مصالح، اکثر کشورهای جهان دارای برنامه هایی در این زمینه هستند. استفاده مجدد و بازیافت از مصالح دورریز شده هم به لحاظ کاهش حجم دورریزها و آلاینده های محل دفن و در نتیجه کاهش هزینه های مربوطه و هم به لحاظ جایگزینی آن ها به جای مواد اولیه، یکی از شاخص ترین عوامل مدیریت دورریزهای ساختمانی می باشد.

مواد اصلی دورریزهای ساختمانی که امروزه بازیافت می شوند شامل بتن، چوب، فلزات، خاک، گچ و آجر است. مصالح بازیافتی را می توان در بخش های مختلف ساختمان های عمرانی نظیر طراحی پارک ها، تسطیح شیب ها، محوطه سازی، راه سازی و تهیه بتن و نیز به عنوان مصالح پرکننده زهکشی و زیرسازی راه ها به کار برد. در اینجا به چند نمونه از استفاده های مجدد و بازیافت برخی دورریزها اشاره می شود.

مراحل بازیافت ضایعات ساختمانی:

۱) تعیین کمیت ضایعات و انواع آن در مرحله پیش ازتخریب یا تولیدنخاله

۲) عملیات تخریب مصنوعی سازه

۳) جمع آوری و جداسازی اولیه

۴) حمل ضایعات ساختمانی

۵) ذخیره موقت و جدا سازی ثانویه

۶) بازیافت و دفع ضایعات ساختمانی که قابل استفاده نمی باشد

روش های جداسازی ضایعات ساختمانی:

  • در محل تولید(به صورت ساده، عمدتا دستی) :روش جداسازی در مبدأ مزایای زیادی داردکه ازآن جمله: سرعت بالاتر بازیافت، هزینه های کمتر بازیافت و…
  • در محل انباشت موقت :روش جداسازی درمحل موقت هزینه کمتری جهت حمل و بازیافت آسان تر درمحل نهایی
  • در تاسیسات بازیافت(دارای تجهیزات پیچیده تر): روش جداسازی بصورت مخلوط باعث زیادشدن زمان بازیافت و در برداشتن هزینه های بیشتر

تکنیک ها و تجهیزات مختلف در امر جداسازی:

جهت جداسازی ضایعات ونخاله های ساختمانی روش های مختلفی پیشنهاد می گرددکه به شرح زیر می باشد:

۱) جداسازی دستی

۲)آسیاب(خرد کن)

۳) جداکننده مغناطیسی: برای آهن آلات

۴)جداسازی بادی: برای جداکردن ذرات سبک

۵) جداسازی گردوخاک: هودها،فیلترها،سیکلون ها

۶) جداسازی پرتابی:باتوجه به وزن و اندازه حرکت ذرات

۷) جداسازی با سیال: ازطریق شستشو با آب و یا ته نشینی و غوطه ور سازی در سیال

۸) سرند(غربال): جهت جداسازی مواد خرد شده با اندازه های دلخواه همانند سرند لرزان و استوانه ای گردان

۹) جداسازی الکترونیکی: استفاده از این علم برای تشخیص اندازه ذرات،تشخیص فلزات آهنی و غیر آهنی وتعیین رنگ اجسام

۱۰ )حرارت مجدد: به منظور جداسازی ملات همراه با نخاله های غیر بتنی(آجر)و همچنین قابل بازیافت کردن آجر های کهنه(چندین سال قدمت)

استفاده مجدد و بازیافت بتن

در کشورهای اروپایی که اکثر حجم دورریزهای ساختمانی را بتن تشکیل می دهد، پژوهش های بسیاری در مورد امکان استفاده از بتن بازیافتی در بتن جدید انجام گرفته و معیارهایی نیز برای استفاده از بتن بازیافتی در بتن جدید ارائه شده است.

انواع موزائیک

بتن ساده غیر مسلح

قطعات بتن در نما

آجر سیمانی

روسازی بتن راه

استفاده مجدد و بازیافت آجر

تمام آجرهای رسی که با ملات آهک یا آهک و سیمان پوشیده شده اند می توانند استفاده مجدد شوند.

در مطالعه تخریب یک ساختمان بزرگ بیمارستان مشاهده شد که استفاده مجدد از ۸۸% آجر دیوارها امکان پذیر است اما چون در آجر ساختمان، آجر دودکش ها و مقادیر زیادی آجر با کیفیت پایین یافت می شود، استفاده مجدد از حدوداً ۷۸% آجرها امکان پذیر فرض شده است.

از دور ریزهایی به نام آجر جوش که عمدتاً در حین تولید ایجاد می شوند می توان در شیب بندی بام استفاده کرد و همچنین با آسیاب کردن آن می توان به عنوان پوزولان در بتن و ملات بهره برد. با اضافه کردن خاک اره، فوم پلی استایرن و باطله زغال سنگ به خاک رس آجر پزی می توان آجر سبک تولید کرد.

کاربرد دورریزها به عنوان سنگدانه

در ساخت جاده، لایه زیراساس شامل مقدار زیادی ماسه بوده و ممکن است نسبت به لایه اساس سیلت و رس بیشتری داشته باشد. نتیجه این که لایه زیراساس به اندازه لایه اساس مقاومت ندارد، اما این روش برای بالا آوردن جاده تا تراز مشخصی اقتصادی است. سنگدانه های بازیافتی می توانند به عنوان اساس و زیراساس در راه سازی مورد استفاده قرار گیرند. همچنین در ساخت اعضای بتن مسلح غیرسازه ای همانند تنظیم شیب کف، پیاده روها و ساخت پی در ساختمان های کوچک استفاده می شوند .

طرح مدیریت دورریزهای ساختمانی در فرآیند تخریب

از آنجا که تخریب ساختمان ها نیز از منابع تولید و ایجاد دورریزهای ساختمانی است، در اینجا به طور مختصر به آن اشاره می شود. در گذشته به تخریب ساختمان های قدیمی با فرایند تکنولوژی ضعیف نگریسته شده بود. هدف اصلی پیمانکاران، تخریب سریع محل و اجازه سریع العمل محل برای توسعه جدید بود؛ اما امروزه براساس فرایند تخریب که در برنامه کار تعریف شده، فعالیت تخریب دنبال می شود.

البته روش تخریب در چگونگی بازیافت و روش دفع دورریزها اثر می گذارد. عموماً آیین نامه های سختی در مورد دورریزهای ساختمانی در اروپا وضع می شود اما معمولاً از آنجا که استفاده از مصالح بازیافتی و مستعمل (به جز چند مصالح محدود مانند آجر فشاری و فلزات ) در فرهنگ ما پذیرفته نیست، لذا هنگام تخریب ساختمان ها نیز به سالم بیرون آوردن آن ها توجهی نشده و با پتک و کلنگ، آن ها را نابود می کنند و به صورت درهم برای دفع می فرستند.

از جمله روش های تخریب می توان به موارد زیر اشاره کرد:

–  تخریب دستی با پتک و کلنگ

– تخریب با چکش های بادی

– تخریب با ماشین آلات مانند دستگاه برش

– ضربه زدن با گوی فولادی به وزن ۱تا ۲تن که با سرو صدا و گردو غبار زیاد توأم است .

–  شکستن ساختمان با استفاده از فشار هیدرولیکی

–  منفجر کردن و …

در مدیریت دورریزهای ساختمانی جهت کنترل دورریزها به منظور استفاده مجدد از آن ها، هنگام تخریب باید سعی شود هر کدام از مصالح که امکان دارد به طور سالم از اجزای ساختمانی جدا شوند تا بتوان از آن ها استفاده مجدد کرد. رهنمود زیر برای چگونگی تخریب در راستای مدیریت دورریزهای ساختمانی در فرآیند تخریب به منظور استفاده مجدد از آن ها ارائه می شود:

الف-  مراحل پیش از اجرای عملیات تخریب

پیش از تخریب لازم است مراحل زیر به مرحله اجرا در آید:

–  تکمیل فرم تخریب و ارائه به شهرداری، حداقل یک ماه پیش از تخریب این فرم از طرف شهرداری برای سازمان نظام مهندسی شهر، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان میراث فرهنگی ارسال می گردد.

–  انتخاب مهندس ناظر برای نظارت بر روند تخریب

–  انتخاب پیمانکار تخریب

–  انتخاب پیمانکار برای دفع آوارها

–  دریافت مجوز از شهرداری برای تخریب

–  آگاه نمودن همسایه ها و مغازه داران اطراف از زمان و مدت تخریب

–  آغاز عملیات تخریب با شرایط هماهنگ شده

در صورتی که از سوی یکی از سازمان های فوق نظر خاصی ارائه شد؛ در کمیته ای متشکل از نماینده سازمان های فوق موضوع بررسی و براساس تصمیم اخذ شده اقدام می شود.

ج- مراحل اجرای عملیات تخریب

پیش از شروع عملیات تخریب باید کلیه وسایل و لوازمی که داخل ساختمان وجود دارد از ساختمان خارج شده و در جای دیگری نگهداری شوند. با استفاده از درها، ورق های موج دار فلزی و سایر قطعاتی که بتوان از آن ها برای جداسازی فضاها استفاده کرد، مکان جداشده ی مناسبی برای نگهداری آوارها در نظر گرفته شود. به گونه ای که انتقال و خارج کردن آوارها در آن ها دشوار نباشد. در این فضاها باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از اختلاط مصالح و نفوذ آب به عمل آید.

مصالحی که در طور فرآیند تخریب به دست می آیند، باید به صورت مجزا (بر حسب نوع)از هم تفکیک، انبار و در زمان مناسب به بیرون ساختمان فرستاده شوند چنانچه به علت محدودیت فضا این امکان وجود نداشته باشد که تمام مصالح حاصل از تخریب در یک جا جمع آوری و در پایان تخریب به ساختمان انتقال داده شود،می توان به صورت مرحله ای مصالح و آوارهای تفکیک شده را به محل های دفع انتقال داد.

آوارهای زیر را می توان در یک انبار ذخیره کرد:

  • آجر، لوله سفالی و بلوک های سفالی ( بلوک، تیغه) با ملات های سیمانی چسبیده به آن (سایر ملات ها باید تراشیده شوند)
  • بتن، بلوک سیمانی، ملات ماسه سیمان، موزاییک، سنگ پله، لوله های سیمانی
  • خاک و ملات کاه گل
  • آسفالت و قیرگونی
  • سنگ های آهکی و مرمریت
  • سنگ های سیلیسی مانند گرانیت
  • سنگدانه ها
  • کاشی و سرامیک
  • برای تخریب هر عضو ساختمانی به روش های دستی، باید دقت کرد که حداقل آسیب به واحد های مصالح ساختمانی مانند آجر، بلوک و غیره وارد شود.

در صورتی که نیاز به خرد کردن عضو یا مصالح باشد، آن ها را به حداکثر اندازه قطعات ممکن تقسیم کرده و به محل های نگهداری انتقال داده می شود. متأسفانه در حال حاضر اغلب تخریب ساختمان ها در ایران توسط افرادی انجام می شود که اطلاعات کافی در زمینه عملکرد و رفتار اجزای ساختمانی ندارند. ساختمان های در دست تخریب، اغلب قدیمی بوده و در طول سالیان استفاده از آن ها ممکن است بارها تعمیر، نوسازی، و یا بازسازی شده باشند.

برای تخریب این ساختمان ها نخست اجزایی که قابلیت استفاده مجدد دارند (غیر سازه ای) برداشته می شوند. سپس از بالاترین سقف تا پایین ترین سقف در امتداد هم سوراخی ایجاد می کنند تا آوارها از بالا به پایین انتقال یابند و از آنجا تخلیه ی برچیده شده، به محوطه انتقال داده می شوند و تخریب سقف، دهانه به دهانه (کف پوش ها ) شوند .

آنگاه بام پوش ها یا کف ها انجام می گردد. برای تخریب از پتک و کلنگ استفاده می شود و معمولاً هیچ مصالحی، سالم از زیر ضربات آن ها بیرون نمی آیند زیرا برای مصرف آن ها برنامه ای وجود ندارد.

پس از تخریب بتن سقف های تیرچه بلوک شبکه میلگردهای آن ها به صورت عریان برجای می ماند، یا آجرهای سقف طاق ضربی را فرو می ریزند. تیر و ستون های فلزی عریان شده بریده و پایین آورده می شوند. کانال های کولر باز و دریچه های آن ها برداشته می شود و لوله های روکار بریده شده به پایین انتقال داده می شوند.این کار تا آخرین کف ادامه می یابد. البته به کف پوش ها نیز به عنوان یک عنصر بی ارزش نگریسته شده و موزاییک ها، کاشی ها و حتی پارکت با پتک و کلنگ شکسته و نابود می شود.

معمولاً برای کوتاه شدن زمان عملیات تخریب، آنچه را که به سهولت برداشته نشود، شکسته و خرد کرده و به عنوان آوار بیرون می ریزند.

نتیجه گیری و ارائه راهکار:

تحقیقات نشان می دهد که ۴۰ درصد از سنگ دانه ها و ۸۰ درصد از ریزدانه های موجود در نخاله ها را می توان در تولید بتن به کار برد . مواد بازیافتی نخاله های ساختمانی قابل استفاده در کف سازی ها ، پیاده رو سازی ها و زیر سازی معابر هستند .

برای مدیریت این نخاله ها باید اقدامات موثر و هماهنگی صورت گیرد تا موجب مشکلات و ایجاد اختلال در نظم و زیبایی شهر نگردد . خاک های تولیدی حاصل از عملیات خاکبرداری با توجه به جنس و مرغوبیت می تواند مصارف مختلفی داشته باشد از جمله به عنوان مخلوط و یا خاک نباتی مورد استفاده قرار گیرد .

در حال حاضر نخاله های ساختمانی در کشورهای پیشرفته و صنعتی در چرخه مجدد جهت تولید ساختمان قرار می گیرد .برای مثال استفاده مجدد از قاب های پنجره یا برش خود پنجره ها برای سایز جدید ، ذوب فلزاب و قالب گیری مجدد ، استفاده مجدد از سنگدانه ها و نخاله ها و … در حال حاضر ۹۲ درصد ساختمان ها در تهران تخریب و مجددا ساخته می شوند، تعدادی از محله ها در تهران همچون کوچه های گیشا و یا شهرک غرب، محل تخلیه نخاله شده و ارتفاع نخاله ها به ۱۸ متر هم رسیده است.می توانیم همانند کشورهای پیشرفته از این مواد در ساخت مصالح جدید استفاده کرد و علاوه بر پاک سازی شهر و کاهش هزینه ها، مصالحی جدید و حتی در مواردی مرغوب تر تولید کرد .

بازیافت آوار از دو زاویه بررسی می شود، مدیریت جامع پسماند شهر تهران که مدیریت نخاله هم در آن دیده شده و لازم است در این طرح مدیریت کاهش نخاله مدنظر قرار گیرد و بعد نیز بازیافت را هم در بر گیرد.

لازم است تا در مدیریت تخریب ساختمان نیز تغییراتی صورت گیرد.

کمک به حفظ محیط زیست به ۲ صورت تحقیق می یابد ؛ یکی کاهش استخراج مواد اولیه از منابع طبیعی و دیگری کاهش آلودگی های ناشی از انباشت این مواد در طبیعت با استفاده از نخاله های ساختمانی علاوه بر کاهش استخراج از معادن از انباشتگی این نخاله ها نیز جلوگیری کرد.

می توان دانشگاه ها و مراکز علمی پژوهشی زمینه ای برای فعالیت پژوهشگران در عرصه بازیافت و حفظ محیط زیست و کاهش هزینه تمام شده بتن و یا ساختمان شروع کنیم .می توانیم قدم مثبتی در مدیریت پسماند ونخاله های ساختمانی برداریم.

امتیاز کاربران

ستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعالستاره فعال

روش های حفاظت از كارگران در ساختمان

 

یكی از مشكلات مهم صنایع به ویژه در كشورهای در حال توسعه، مشكلات ایمنی و بهداشتی پرسنل شاغل در صنایع است.

انتخاب وسایل حفاظت فردی در محیط كاریكی از مشكلات مهم صنایع به ویژه در كشورهای در حال توسعه است.ایمنی به عنوان شاخصی در خصوص درجه نسبی فرار از خطر و بهداشت حرفه ای به عنوان مفاهیمی برای ارزیابی میزان تماس شاغلین با آلاینده های مختلف و متعدد محیط های كار از جمله موارد حائز اهمیتی هستند كه مدیران صنایع می بایست به آن توجه كنند. بدیهی است شناسایی و كنترل خطرات برای بالا بردن سطح بهره وری در صورت دارا بودن محیطی بهداشتی، ایمن و كارگران سالم امكان پذیر خواهد بود.

از آنجایی كه در مواقعی كنترل بخش مهمی از عوامل زیان آور شغلی (شامل عوامل شیمیایی، فیزیكی، مكانیكی و بیولوژیكی) در منبع تولید یا در مسیر انتقال امكان پذیر نیست تنها راه حل باقی مانده تجهیز پرسنل به وسایل حفاظت فردی مناسب و استاندارد خواهد بود.

وجود طیف وسیعی از خطرات شیمیایی، فیزیكی، بیولوژیكی و مكانیكی با خصوصیات خورندگی، برندگی، سمیت، سرطانزایی، سوزانندگی، جهش زایی و ... در محیط های كاری می تواند سلامت شاغلین و حتی سایر افراد مجاور محیط های شغلی را به شدت مورد تهدید قرار دهد. بنابراین به منظور حفظ منبع انسانی و هم چنین افزایش راندمان كار و بهره وری، شناسایی، ارزیابی و كنترل خطرات فوق از اهمیت بسزایی برخوردار است. وظایف یاد شده در فرهنگ ایمنی امروزی نه تنها كاری انسانی و در راستای اهداف اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود بلكه وظیفه قانونی نیز تلقی می شود كه چشم پوشی از آن می تواند باعث اعمال مجازات قانونی شود.

روش حفاظت از كارگران
از طرف دیگر بایستی توجه داشت كه استفاده از وسایل حفاظت فردی معمولاً آخرین روش دفاعی در مقابل شرایط خطرناك محیط های كار محسوب می شود. در بیشتر مقررات ایمنی امروزی نظیر مقررات كمیسیون اروپایی و هم چنین اصول مدیریت نوین ایمنی، كنترل های فنی و مهندسی و در مرتبه بعدی كنترل های مدیریتی به عنوان اولین و مناسب ترین روش حفاظتی كارگران در برابر مواد و شرایط خطرناك توصیه می شوند. به عنوان مثال اولویت بندی كمیسیون یاد شده در كنترل خطرات شیمیایی محیط های كاری به ترتیب شامل جایگزینی مواد و شرایط خطرناك با مواد و شرایط كم خطر، راه حل های مهندسی از طریق كنترل در منبع، به كارگیری تهویه موضعی و در نهایت استفاده از وسایل حفاظت فردی است.

هم چنین مقررات اداره بهداشت و ایمنی حرفه ای امریكا نیز استفاده از PPEs را به عنوان آخرین راه كنترل شرایط خطرناك طبقه بندی كرده و بیان می كند كه كاربرد PPEs زمانی به عنوان یك راه حل جایگزین مطرح می شود كه بنا به دلایل فنی و اقتصادی قابل قبول، اجرا و به كارگیری كنترل های مهندسی و مدیریتی عملی نبوده و یا نتواند سطح مواجهه كارگران با عوامل زیان آور را به حد بی خطر و یا قابل قبول كاهش دهد.

جایگزینی مواد كم خطر با مواد خطرناك، تغییر فرآیند كار، محصور كردن مواد یا فرآیندهای خطرناك، استفاده از سیستم های تهویه مناسب، به كارگیری روش های كنترل از راه دور و موارد مشابه از جمله موارد اجرایی كنترل های مهندسی است.

كنترل های مدیریتی نیز می تواند شامل گردش كار یا به عبارت بهتر جا به جایی متناوب كارگرانی كه در معرض مواجهه شدید با خطرات هستند، تغییر نحوه انجام كار به گونه ای كه مواجهه با خطرات به حداقل برسد و مواردی از این قبیل باشد. در شرایطی كه روش های مهندسی و مدیریتی نتوانند به طور موثر پتانسیل مواجهه با مواد یا شرایط خطرناك را كاهش دهند یا زمانی كه شرایط تماس موقتی باشد یا مواردی كه هزینه كنترل های مهندسی و مدیریتی آن قدر بالا باشد كه نتوان آن را به كار بست و یا جایی كه نیاز به یك خط دفاعی ثانویه باشد، می توان استفاده از وسایل حفاظت فردی را به عنوان یك راه حل پیشنهاد كرد.
بنابراین به وضوح پیداست كه كاربرد وسایل یاد شده اغلب به عنوان آخرین راه مقابله با مخاطرات متنوع محیط های كاری محسوب می شود.

مدل های حادثه
اولویت بندی اخیر در رابطه با مراحل كنترل خطرات محیط های كار در یكی از مدل های حادثه تحت عنوان مدل انرژی كه توسط Gibson ارائه و به وسیله Haddon گسترش یافته مورد تایید قرار گرفته است. در این مدل Haddon، اصول پیشگیری از حوادث را در اجرای استراتژی های ده گانه زیر می داند. لازم به ذكر است كه استراتژی های ده گانه Haddon ، اصول قانون گذاری و استاندارد سازی اتحادیه اروپایی در زمینه ایمنی ماشین آلات و تجزیه و تحلیل ریسك را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. اصول ده گانه Haddon را با توجه به خطر، حفاظ و عنصر آسیب پذیر در جدول شماره یك ملاحظه می كنید.

ممكن است برای كارفرمایان استفاده از وسایل حفاظت فردی برای كنترل مواجهه كارگران با خطرات یك راه حل ساده، مناسب و صحیح به نظر برسد، ولی باید به خاطرداشت در صورت عدم توجه به عوامل متعدد دخیل در یك برنامه موثر پیشگیری، می تواند بسیار نامناسب و حتی خطرناك باشد.

به عنوان مثال بعضی از انواع PPEs نظیر رسپیراتورها یا لباس های یكپارچه حفاظتی ممكن است بسیار گرم و سنگین بوده و به دلیل تحمیل فشار بر كارگران در هنگام استفاده، از سوی آنها مورد استفاده قرار نگرفته و یا به طور نامناسب و ناقص استفاده شوند. به همین دلیل پذیرش كارگران یك فاكتور اساسی در یك برنامه موفقیت آمیز استفاده از PPEs محسوب می شود. برای اینكه وسایل حفاظت فردی بتوانند بالاترین سطح ممكن حفاظت را تامین كنند لازم است كه به طور مناسب انتخاب و به بهترین نحو ممكن نگهداری شوند. هم چنین می بایست به طور صحیح و مداوم مورد استفاده قرار گیرند.

اگر استفاده از وسایل حفاظت فردی برای كارگران ناراحت كننده باشد و علل واقعی كاربرد وسایل یاد شده به آنها تفهیم نشود امكان استفاده ناقص و یا غلط از PPEs و در نتیجه عدم تامین حفاظت كافی و لازم وجود خواهد داشت. با توجه به این مسائل، آموزش كاربران یك بخش حیاتی و تفكیك ناپذیر از یك برنامه موفقیت آمیز استفاده از PPEs خواهد بود.

برنامه استفاده از وسایل حفاظت فردی
آموزش افرادی كه لازم است از وسایل حفاظت فردی استفاده كنند بایستی در یك برنامه آموزشی موثر انجام گیرد. عناصر اصلی چنین برنامه ای در جدول شماره2 به طور خلاصه ارائه شده است. بر اساس این برنامه لازم است كه استفاده كنندگان از اهداف برنامه مطلع بوده و اجازه بیابند كه تجارب خود از كاربرد PPEs را ارائه كنند.

همان طور كه ذكر شد پذیرش شاغلین، بخش مهمی از یك برنامه موفقیت آمیز PPEs است. تا زمانی كه شاغلین با ضرورت استفاده از PPEs آشنا نشوند و به طور مستقیم در برنامه یاد شده، شركت نكنند استفاده صحیح و كامل از تجهیزات، عملی نخواهد شد. آموزش عملی استفاده از PPEs ، بخش اساسی فرایند آموزش است. لازم است كه قبل از استفاده واقعی از PPEs ، كارآموزی صورت گرفته و به طور مرتب (معمولاً سالانه) تكرار شود. آموزش عملی علاوه بر اینكه كارگران را به اهمیت استفاده از وسایل فردی آگاه خواهد كرد امكان آشنایی شاغلین با PPEs را در محیط ایمن فراهم می آورد.

یك برنامه آموزش عملی موفق ممكن است شامل موارد زیر باشد:

1. تشریح خطر و شرایطی كه استفاده از وسایل حفاظتی را ضروری می سازد.

2. تشریح اقداماتی كه در رابطه با خطرات موجود انجام شده و یا می توان انجام داد.

3. توضیح درباره علت انتخاب PPEs موجود.

4. بحث و بررسی توانایی ها و محدودیت های وسایل انتخاب شده.

5. نشان دادن روش های صحیح استفاده از وسایل حفاظت فردی شامل نحوه پوشیدن و در آوردن آنها.

6. فراهم آوردن فرصت برای كارگران جهت استفاده عملی از وسایل.

بحث درباره روش های تمیز كاری، بازرسی و نگهداری و PPEs

انتخاب PPEs بایستی توسط فردی صورت گیرد كه در مورد انواع وسایل حفاظتی خطرات محیط كار و نوع و درجه حفاظت مورد نیاز اطلاعات كافی داشته باشد.

توصیه می شود كه در وهله اول انتخاب وسایل حفاظت فردی توسط متخصین بهداشت حرفه ای انجام شود و همزمان سرپرستان نیز در زمینه انتخاب مناسب PPEs بر اساس شرایط واقعی كار از روی یك لیست آماده از قبل تهیه شده تحت آموزش قرار گیرند. به عنوان مثال متخصصین بهداشت حرفه ای ممكن است برای جابه جایی انواع مختلف حلال ها در یك كارخانه شیمیایی چند نوع دستكش را پیشنهاد كرده و هم چنین به سرپرست بخش اطلاعات لازم برای انتخاب بهترین دستكش در موقع كار با یك حلال مشخص را ارائه كنند.

ارزیابی خطرات و انتخاب تجهیزات حفاظت فردی

1. خطر بالای سر
خطراتی كه بایستی مدنظر باشند عبارتند از:
-
بارهای معلقی كه می توانند سقوط كنند.
-
تیرها، اشیا و بارهای بالای سر كه امكان تماس سر با آنها وجود دارد.
-
سیستم ها و تجهیزات برقی كه امكان تماس سر با آنها وجود دارد.
-
كارگرانی كه در ارتفاع كار می كنند و ممكن است اشیا و اجسام توسط آنها به پایین انداخته شود.
-
اجسام و گوشه های تیز در ارتفاع سر.

2. خطرات چشم و صورت
خطراتی كه بایستی مدنظر قرار گیرند، عبارتند از:
-
پاشش مواد شیمیایی
-
گرد و غبار
-
دود و دود فلزی
-
عملیات جوشكاری
-
تشعشعات لیزری و مرئی
-
آئروسل های بیولوژیكی
-
پرتاب ذرات و اجسام

3. خطرات دست
خطراتی كه بایستی مدنظر باشند، عبارتند از :
-
مواد شیمیایی
-
لبه های تیز، تراشه ها، غیره
-
گرما و سرمای بسیار زیاد
-
عوامل بیولوژیكی
-
سیم های برقدار
-
ابزار آلات تیز، قطعات ماشین آلات و غیره
-
جابه جایی مواد

.4 خطرات پا
خطراتی كه بایستی مدنظر باشند عبارتند از:
-
مواد سنگین جابه جا شده توسط كارگران
-
لبه یا قطعات تیز (ریسك سوراخ شدن)
-
مواجهه با سیم های برقدار
-
شرایط لغزنده غیر معمول
-
شرایط مرطوب
-
ساختمان سازی یا تخریب

.5 سایر خطرات ایمنی و بهداشتی شناسایی شده:

پس از شناسایی خطرات در محیط كار، مهندس ایمنی و بهداشت حرفه ای ضمن ارزیابی، تناسب PPEs جدید را برای كنترل و كاهش خطرات موجود تعیین خواهد كرد. در مرحله شناسایی خطرات و تعیین PPEs ضروری، لازم است احتمال بروز همزمان چندین خطر نیز ارزیابی شود.

تدابیر حفاظتی
تمام تجهیزات و وسایل حفاظت فردی بایستی با توجه به نوع استفاده، از طرح و ساخت ایمن برخوردار بوده و لازم است كه در یك وضعیت بهداشتی و قابل اطمینان نگهداری شوند. هم چنین بایستی توجه داشت كه در موقع خرید و انتخاب PPEs تنها آن دسته از آنها انتخاب شوند كه مطابق با مقررات سازمان های مسئول ملی و بین المللی نظیر سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران،‌مقررات وزارت كار و امور اجتماعی، ANSI، NIOSH و غیره باشند.

ارتباط با ما

saeed@sarmadi.us

Info@uboot-beton.com

09121005834

دفتر مرکزی

تهران، ابتدای آبشناسان، ساختمان 6060

امور نمایندگی ها

قم: 32914030-025

تبریز:

یزد:

مراغه:

کرج:

اصفهان: